Smak, czyli w sanskrycie rasa, to klucz do zrozumienia kwestii odżywiania zgodnie z ajurwedą. Właśnie z jego powodu określone pokarmy u niektórych wpływają pozytywnie na trawienie, u innych zaś negatywnie.

Znaczenie smaku jest tak duże, że ustępuje on jedynie znaczeniu wody – elementu, bez którego smak by nie istniał. (Jeśli język jest suchy, to nie czuje smaku). Rasa to smak odczuwany bezpośrednio na języku − ten, który pamiętamy − i bezpośrednie doświadczenie, w jaki wpływa on na ciało. Składa się z tych samych pięciu elementów co dosze – eteru, powietrza, ognia, wody i ziemi. Istnieje sześć smaków, czyli rasa: słodki, kwaśny, słony, ostry, gorzki i cierpki. Oddziałują one bezpośrednio na dosze wata, pitta i kapha.

Słowo „rasa” można także przetłumaczyć jako „emocja”, ponieważ to, co jest smakiem dla języka, dla umysłu stanowi emocję. Na przykład często czujemy się szczęśliwi po zjedzeniu czegoś słodkiego lub stajemy się pełni goryczy, gdy ktoś każe nam zjeść wszystkie zielone warzywa z talerza. Zdarza się, że jemy wybrany pokarm tylko ze względu na samopoczucie, jakie dzięki niemu zyskujemy, nie dbając przy tym o jego smak. Można mieć przesyt także tego, co dobre, dlatego nawet potrawy o tym smaku, który równoważy naszą doszę, należy spożywać z umiarem.

Każdy smak ma bezpośredni wpływ energetyczny na trawienie, działając wychładzająco lub rozgrzewająco. Takie działanie na układ pokarmowy to wirja − odczuwamy je natychmiast po skosztowaniu pokarmu lub nieco później. Na przykład słodkie mango ma rozgrzewającą wirję i wzmacnia trawienie. Daktyle także są słodkie, ale ich wirja jest wychładzająca, one same zaś z reguły spowalniają trawienie. Możesz czuć się bardziej syty pięć minut po zjedzeniu daktyla niż pięć minut po zjedzeniu takiej samej ilości mango, ponieważ daktyl jest gęstszy oraz bardziej obciąża i wychładza układ trawienny.

Każdy smak wywiera długotrwały wpływ na nasz metabolizm po zakończeniu trawienia i wchłonięciu wszystkich składników odżywczych przez tkanki. Efekt ten nosi nazwę wipaka. Może być ona albo słodka, albo kwaśna, albo ostra. Słodka wipaka jest niezwykle odżywcza i przyczynia się do wzrostu tkanek, kwaśna − pobudza ogień trawienny, ostra zaś − poprawia wydalanie.

Należy zauważyć, że istnieją rzadkie i niewytłumaczalne przypadki oraz wyjątki od reguł. Jedną z nich jest to, że niektóre pokarmy działają na ciało w sposób odwrotny do posiadanego smaku. Na przykład cytryna jest kwaśna, a zatem powinna mieć rozgrzewającą wirję, tymczasem działa na ciało wychładzająco. Podobnie gorzka kurkuma powinna mieć wychładzającą wirję, a jednak jest rozgrzewająca. Określa to się mianem prabhawy – wyjątkowych, nieprzewidywanych właściwości leczniczych danego smaku.

Zobacz ajurwedyjskie zioła oczyszczające układ trawienny: tripala  w zielonysklep.com

Przeczytaj także: Zadbaj o swoją dietę.

Opracowanie na podstawie:

Ajurwedyjska kuchnia dla wegan. Jak odzyskać równowagę dzięki pożywieniu. Talya Lutzker, zielone wydawnictwo