Podczas zimy organizm wymaga szczególnej troski i ciepłych posiłków. Najlepsze przyprawy na zimę to te o działaniu wzmacniającym, rozgrzewającym i odżywczym. Wzbogacą one smak potraw i przyczynią się do lepszego zdrowia.

Według ajurwedy zioła wzmacniające odżywiają tkanki ciała. Takie zioła są korzystne dla tkanek i organów wyniszczonych lub osłabionych przez chorobę. Zioła wzmacniające są zazwyczaj słodkie w smaku, co wskazuje na to, że mają działanie regenerujące.

Takie zioła mają z reguły naturę kapha i składają się przede wszystkim z żywiołu ziemi i wody. Zioła te są zazwyczaj ciężkie i oleiste. Zwiększają one ilość płynów witalnych oraz masę mięśni i tłuszczu, korzystnie wpływają na krew i limfę, a także zwiększają ilość mleka i spermy. Pomagają w stanach osłabienia, wyczerpania i utraty sił oraz w okresie rekonwalescencji. Mają działanie łagodzące i harmonizujące, dzięki czemu poprawiają nastrój i uspokajają nerwy.

Odżywcze zioła wzmacniające zwykle zmniejszają wata i pitta oraz zwiększają kapha. Niektóre z nich – o właściwościach rozgrzewających, takie jak żeń-szeń lub nasiona sezamu – szczególnie polecane są podczas zimy. Należy jednak pamiętać, że zioła te są ciężkostrawne. W przypadku słabszego trawienia, zazwyczaj łączy się je z różnymi ziołami pobudzającymi lub wiatropędnymi (np. imbirem lub kardamonem), aby ułatwić ich przyswajanie.

Korzeń żywokostu czy zioło shatawari mają energię wychładzającą, można je zatem stosować po chorobach przebiegających z wysoką gorączką, obecnością toksyn we krwi i wrzodami lub po innych chorobach zapalnych wywoływanych przez pitta. Wiele z odżywczych i wzmacniających ziół ma właściwości wykrztuśne, łagodzące i zmiękczające. Są polecane szczególnie zimą, kiedy męczy nas kaszel czy grypa. Łagodzą i odżywiają błony śluzowe oraz przywracają właściwy poziom płynów i wydzielin w organizmie, dlatego działają odżywczo na błony śluzowe płuc i żołądka.

W ajurwedzie odżywcze działanie ziół wzmacnia się innymi słodkimi i pożywnymi substancjami, takimi jak mleko, ghee lub nierafinowany cukier. Najważniejsze odżywcze zioła i pokarmy wzmacniające to: migdały, arcydzięgiel, kokos, korzeń żywokostu, daktyle, siemię lniane, żeń-szeń, miód, lukrecja, nasiona lotosu, prawoślaz, mleko, rodzynki, nasiona sezamu i shatawari.

Opracowanie na podstawie:

Joga ziół. Ziołolecznictwo ajurwedyjskie. David Frawley, Vasant Lad. Książka ukazała się w serii a-ajurweda.pl, nakładem wydawnictwa A-ti information services, Kraków 2012.