Cukier - czy potrafimy z niego zrezygnować? Cukier, syrop glukozowy, dekstrozę dodaje się do większości produktów. Cukier znajduje się nawet w ketchupie czy gotowych sosach. Po co nam cukier? Czy każdy cukier jest zły? Co warto wiedzieć o cukrze i substancjach słodzących? Sprawdź.

W diecie statystycznego Polaka dziennie znajduje się około 25 łyżeczek cukru, podczas gdy powinien zjeść ich maksimum 3.

Cukier dodaje się nie tylko po to, by poprawić smak produktów, ale również by utrzymać dłuższy termin do spożycia. Pojawia się często zamiast tłuszczu w produktach typu light, co całkowicie wypacza ich cel (zamiast kalorii z tłuszczu zjadamy kalorie z cukrów prostych). Cukier trafia też do batoników typu „zdrowa przekąska” oraz do chleba.

Nie każdy cukier jest zły. Węglowodany występują pod wieloma postaciami. Mogą to być cukry proste, monosacharydy (glukoza, fruktoza), dwucukry (sacharoza, laktoza) lub polisacharydy, wielocukry, wśród których znajdziemy np. skrobię, glikogen, celulozę i pektynę.

Dzieci, ponieważ są ruchliwe i ich mózg pracuje na pełnych obrotach, potrzebują glukozy. Jednak zbyt duże jej spożycie skutkuje nie tylko odkładaniem tego cukru w tkankach mięśniowych i wątrobowych, ale także w komórkach tkanki tłuszczowej, gdzie przekształcony do lipidów buduje podskórny tłuszcz. Glukoza w stanie wolnym występuje w miodzie, owocach (np. w winogronach) i sokach z tych owoców podobnie jak fruktoza, czyli cukier owocowy.

Kolejnym ważnym cukrem jest laktoza – dwucukier występujący w mleku ssaków.

Innym dwucukrem, stale goszczącym w przemyśle spożywczym, jest sacharoza – dwucukier będący głównym składnikiem cukru trzcinowego i buraczanego. Sacharoza rozkłada się na glukozę i fruktozę w naszym organizmie, ale niestety podwyższa bardzo szybko poziom trój glicerydów, a niewykorzystana od razu odkłada się w tkance tłuszczowej.

Powyższe cukry łatwo się przyswajają i ich zbyt duża ilość w diecie może doprowadzić do poważnych chorób: próchnica zębów, cukrzyca typu II, otyłość, nadmierny rozwój tkanki tłuszczowej, rozwój pasożytów, obrzęki, zbyt dużym stężeniem trój glicerydów we krwi, zaburzeniami pracy jelit.

Skrobia jest najważniejszym wielocukrem u roślin. Rośliny magazynują go w owocach, nasionach, korzeniach, bulwach, rdzeniu łodygi, a także w ziarnach ukrytych w liściach. Skrobia pokrywa głównie zapotrzebowanie na energię.

Należy pamiętać, że smak słodki składa się z wody i ziemi, a przez ich właściwości jest wychładzający, ciężki i oleisty. Słodki nawilża i odżywia ciało, zapewnie wzrost i rozbudowę tkanek. Smaku tego używa się, by zbalansować inne smaki – zaspokaja uczucie głodu po spożyciu pożywienia słonego, kwaśnego i ostrego. Często po spożyciu smaku słodkiego czujemy zadowolenie. Słodki jest najlepszym smakiem dla doszy pitta, średnio dobrym dla osób z dominacją doszy wata, zaś najgorszym dla osób o konstytucji kapha.

Z produktów zawierających cukry dla osób wata nadają się: syrop z agawy, syrop daktylowy, syrop ryżowy, różne melasy, ksylitol w bardzo małej ilości, stewia.

Osoby o przewadze doszy pitta chętnie zjedzą wszystkie naturalnie występujące cukry poza miodem i melasą, zaś osoby z przewagą doszy kapha – powinny jeść miód i melasę, gdyż te mają rozgrzewające właściwości.

Przeczytaj także:

Nabiał - zalety i wady

Co warto wiedzieć o tłuszczach

Opracowanie na podstawie:

Świadome macierzyństwo z ajurwedą. Shivani Sood, Monika Ptak-Korbacz - książka wydana przez zielone wydawnictwo.