W tej części objaśniamy kolejne tajemnice asztangajogi: czym są trzy sfery uważności, jak pozostać otwartym na silne emocje, jak zlokalizować emocje w ciele, dlaczego tak ważna jest koncentracja umysłu, jak praktykować uważność oraz na czym polega bezstronna obserwacja wszystkiego, co się wydarza.

Pratya oznacza „powściągnięcie”, a ahara „pożywienie” lub „cokolwiek, co jest na zewnątrz”. Oznacza to przeniesienie uważności ze świata zewnętrznego i zaspokojenia zmysłów na to, co wewnętrzne. Istnieją trzy sfery uważności: wewnętrzna, pośrednia i zewnętrzna. Wewnętrzna odnosi się zarówno do fizycznych, jak i do emocjonalnych przeżyć, wszystkiego, co dzieje się w obrębie ciała. Przykładem są zmysłowe odczucia ciepła i zimna lub niosące ładunek emocjonalny odczucia bólu lub promieniejącego pobudzenia.

Sfera wewnętrzna reprezentuje aspekt rzeczywistości, którego można być pewnym. Pomimo ulotnej natury odczucia te są rzeczywiste (dla odczuwającego) i nie opierają się na zewnętrznym osądzie lub zgadywaniu. Im większą zyskuje się świadomość tych wrażeń, tym większą odpowiedzialność przyjmuje się za ten wewnętrzny świat – to powoduje, że stopniowo uczymy się ten świat akceptować.

Sferę zewnętrzną stanowi wszystko to, co nie stanowi „ja”: pokój, kolor, dźwięk, zapach, otoczenie itp. W sferze pośredniej przecinają się i wzajemnie na siebie oddziałują sfery zewnętrzna i wewnętrzna. Często sferę tę określa się jako „sferę nadawania znaczeń”. To w niej człowiek nadaje znaczenie wszystkiemu, co da się bezpośrednio zaobserwować w sferach wewnętrznej lub zewnętrznej. Sfera pośrednia ma często charakter interpretacyjny i analityczny. Większość ludzi opiera się na wewnętrznej sferze świadomości (a do pewnego stopnia również zewnętrznej), pozostając w sferze pośredniej (interpretacji i analiz). To w niej ludzki umysł wykonuje swoją największą (i czasem najgorszą) robotę.

Szczególnie ważne i zarazem najtrudniejsze jest pozostawanie otwartym na doznania niosące silny ładunek emocjonalny. Zazwyczaj albo przypisujemy takie odczucia czynnikom zewnętrznym i winimy za nie okoliczności albo innych ludzi, albo w ogóle udajemy, że ich nie ma. Zwiększenie zdolności do bycia osadzonym w ciele i bycia uważnym – powoduje spadek postawy krytycznej.

Pratyahara – nie oznacza unikania lub odcięcia się od uczuć (np. od zmysłów), ale odcięcie się od umysłowego krytycyzmu. Uczucia zawsze nam towarzyszą, ale liczy się ich uświadomienie. Nie oznacza to, że uczuciom powinno się dogadzać, w szczególności zaspokojeniu zmysłów. Obserwuj i akceptuj to, co zachodzi w strefie wewnętrznej, a twój umysł pozostanie czysty. Beznamiętne obserwowanie lub doświadczanie zmysłów sprawia, że ich wpływ zaczyna maleć.

Wszystkie uczucia mają przypisaną sobie (chwilową) lokalizację w ciele. Częścią tej praktyki jest obserwowanie umiejscowienia poszczególnych emocji, zlokalizowanie ich w ciele. W przeciwnym razie emocja pozostaje w pewnym sensie oddzielona od doświadczenia i niezintegrowana. Jednymi z najlepszych chwil do praktykowania tej uważności są momenty, gdy mówisz albo czekasz na swoją kolej w dyskusji. Postaraj się utrzymać część swojej uważności w polu swego ciała raczej niż całkowicie zamotaną w wyobrażeniowy dramat strefy pośredniej. Niezbędna do tego będzie udoskonalona koncentracja.

Wydłużona koncentracja nie jest możliwa bez do pewnego stopnia wycofania umysłu. Zawsze pojawiają się takie czy inne czynniki rozpraszające. To nie przychodzi z łatwością – weźmy choćby dla przykładu praktykę asan. Łatwo jest pozostać obiektywnym, kiedy pozycja jest przyjemna, jednak prawdziwym testem nieprzywiązania staje się ona dopiero wtedy, gdy jest nieprzyjemna. Praktyka asan jest odzwierciedleniem życia – wzloty i upadki, radości i dramaty, przyjemna i nieprzyjemna atmosfera.

W następnej części artykułu – wyjaśnimy, co to znaczy „bycie otwartym”, na czym polega autentyczna akceptacja, czym jest bezstronna obserwacja, w jaki sposób obserwować swoje myśli bez analizowania, czym różni się umysł analityczny od uważności, jak prawdziwie doświadczać swojej naturalności.

W zielonysklep.com znajdziesz zioła i herbaty ziołowe, które pomogą utrzymać wewnętrzny spokój i harmonię oraz działają kojąco na umysł. Wypróbuj herbaty Everest Ayurveda – Bodhi Tea, Bhutan Tea oraz Tibetan Tea. Zobacz tutaj.

Przeczytaj także:

Dieta praniczna w praktyce jogi

Uspokój swój umysł

Aromaty i olejki w praktyce jogi

Opracowanie na podstawie:

Asztangajoga bez tajemnic. Matthew Sweeney. Książka ukaże się jesienią nakładem wydawnictwa a-ti sp. z o.o., Kraków 2016.