
Co zaburza doszę wata? Jak równoważyć doszę wata? Jakie zioła pomagają w łagodzeniu zaburzonej doszy wata? Który smak jest najbardziej wskazany dla wata, a który smak zaostrza tę doszę? Utrzymywanie dosz w równowadze to klucz do zdrowia i pełni sił.
Wata, która składa się przede wszystkim z żywiołu powietrza, jest zasadniczo zimna, sucha, lekka i mobilna, a zatem leczy się ją za pomocą terapii o działaniu rozgrzewającym, nawilżającym i zwiększającym wagę. Terapie takie powinny również łagodzić nadpobudliwość.
Smaki nasilające wata to słodki, kwaśny i słony; wszystkie one mają działanie odżywiające i nawilżające.
Jednocześnie doszę tę może osłabiać wiele ostrych ziół. W istocie większość takich ziół ma działanie silnie osłabiające wata. Smak ostry nasila wata jedynie wtedy, gdy występuje w nadmiarze.
Z tego powodu musimy rozróżnić dwa rodzaje zaburzeń wata. Można je określić jako niedobory wywołane przez wata lub jako „blokująca wata”. Niedobory spowodowane przez wata prowadzą do ubytku tkanek, wywołanego osuszającym i redukującym wagę działaniem wata. Do tego rodzaju problemów wata należy większość przypadków wyczerpania, odwodnienia i niedoboru płynów życiowych.
„Blokująca wata” ma związek z zaburzeniami wywołanymi zablokowaniem kanałów z powodu nagromadzenia się wata, czemu może także towarzyszyć gromadzenie się ama, kapha lub pitta. Do tej grupy należą takie choroby jak artretyzm i reumatyzm, a także problemy trawienne objawiające się rozdęciem brzucha, wzdęciami i zaparciami.
Niedobory powodowane przez wata leczy się za pomocą toników składających się przede wszystkim ze słodkich i odżywczych ziół i pokarmów. W przypadku blokującej wata musimy przede wszystkim usunąć blokadę. Leczenie przy użyciu toników jest nieskuteczne, ponieważ może jedynie zwiększać blokadę oraz zastój wata, wywołując jeszcze większy ból i dyskomfort.
Do usunięcia blokady, a tym samym złagodzenia wata, stosujemy zioła przeczyszczające.
Smak ostry działa na wata pobudzająco, a tym samym pomaga wprowadzić w ruch i usunąć nagromadzoną, nieruchomą wata. Na krótką metę redukuje to wata, lecz w dłuższej perspektywie po usunięciu niedrożności tamującej przepływ wata ostry smak będzie ją nasilał.
Ostry smak jest najgorętszy. Nadaje się do usuwania chłodu wata. Zaostrza tę doszę jedynie w razie występowania suchości. Jeśli głównym problemem wata, który należy zwalczyć, jest chłód, to możemy zastosować smak ostry. Nie jest on jednak zalecany w przypadku wysuszenia i odwodnienia.
Ostre zioła są również pomocne w przypadku słabego lub nieregularnego trawienia, charakterystycznego dla konstytucji wata. Ponieważ zioła te w największym stopniu pobudzają agni i niszczą toksyny, przeciwdziałają także niestrawności i zaburzeniom przyswajania pokarmu wywołanym przez nadmiar wata.
Z punktu widzenia ziołolecznictwa zachodniego do łagodzenia wata można stosować rozmaite zioła i wykorzystywać różne metody. Środki napotne o działaniu rozgrzewającym można stosować do leczenia przeziębień i grypy, mających związek z doszą wata (to żywioł wiatru wprowadza chłód do ciała).
Środki te przydają się także do nawilżania skóry przy różnych dolegliwościach związanych z suchością skóry, występujących z powodu doszy wata. Należy je stosować z umiarem, aby z powodu nadmiernego pocenia się nie wysuszyć doszy wata jeszcze bardziej.
Używa się ich przede wszystkim w przypadku zablokowania wata. Wiele z nich ma właściwości przeciwreumatyczne i stosuje się do leczenia artretyzmu (ama wata).
Zioła wiatropędne, czyli takie, które pomagają w usuwaniu gazów z układu trawiennego i jelit, stosuje się przede wszystkim wtedy, gdy wata jest zablokowana.
W tym samym celu wykorzystuje się także zioła uspokajające i rozkurczowe, które rozluźniają mięśnie oraz likwidują skurcze i drgawki oraz leczą „blokującą watę”.
Oczyszczanie i przeczyszczanie stosuje się do leczenia zaparć, bardzo często pojawiających się w przypadku chorób typu wata. Metody te stosuje się przede wszystkim wtedy, gdy wata jest zablokowana, lecz jeśli się ich nadużywa, to mogą znacznie zaostrzyć wata.
Środki przeczyszczające, które w wilgotnym środowisku pęcznieją i mają działanie nawilżające, na przykład siemię lniane lub nasiona babki płesznika, w większym stopniu nadają się do leczenia niedoborów spowodowanych wata. Jeśli mamy do czynienia z zablokowaniem wata, konieczne może się okazać doraźne podanie silnych środków przeczyszczających, takich jak rabarbar czy senes, należy jednak stosować je ostrożnie.
Metody pobudzające, które poprawiają trawienie i apetyt oraz neutralizują ama, są bardzo przydatne w leczeniu chorób typu wata. Usuwają one blokady wata, związane z ama i kapha. W przypadku niedoborów spowodowanych przez wata poprawiają apetyt i trawienie, co pomaga zregenerować organizm.
W razie niedoborów wywołanych przez wata stosuje się terapie i diety tonizujące, odżywcze i odmładzające. Przeciwwskazane jest stosowanie gorzkich toników używanych w ziołolecznictwie zachodnim, ponieważ mają one takie same właściwości jak wata. Słodkie zioła zmiękczające i łagodzące, takie jak lukrecja, wiąz oraz korzeń żywokostu, z ajurwedyjskiego punktu widzenia mają najsilniejsze działanie tonizujące i odżywcze.
Preparaty ajurwedyjskie służące do zredukowania wata często zawierają sól, zwłaszcza sól kamienną, która jest lżejsza niż sól morska, a u osób typu wata doskonale pobudza trawienie.
Przeczytaj także:
Opracowanie na podstawie:
Joga ziół. Ziołolecznictwo ajurwedyjskie. David Frawley, Vasant Lad. Książka ukazała się nakładem wydawnictwa a-ti sp. z o.o., Kraków 2014.