
Smaki słodki, słony i kwaśny opisaliśmy w pierwszej części artykułu. W tej części bierzemy pod lupę smaki ostry, gorzki i cierpki. Jak wpływają na dosze? Jaką mają energię? Jakie są ich właściwości? Które są rozgrzewające, a które wychładzające? W których produktach można je znaleźć? Sprawdź.
Ostry - zaostrza doszę wata i pitta, łagodzi doszę kapha.
Smak ostry ma rozgrzewającą energię. Jest najbardziej pikantny spośród wszystkich smaków – zwiększa apetyt, oczyszcza zatoki oraz pobudza krążenie krwi i zmysły. Smak ten jest pikantny od początku do końca, a zatem jest bardziej wskazany dla kapha niż dla wata. Ponieważ cechuje go lekkość i suchość, może szybko zaostrzyć wata. Z pewnością zrównoważy wilgotną, ciężką doszę kapha, lecz dla wata może być zbyt ostry i suchy, jeśli spożywa się go w nadmiarze lub razem z dużą ilością innych wysuszających pokarmów.
Dla osób wata najbardziej wskazane jest łączenie ostrego smaku z kwaśnymi, słodkimi lub słonymi pokarmami. Ostre produkty to między innymi świeży imbir, ostra papryka, cebula, czosnek, gorczyca i pikantne przyprawy.
Gorzki - zaostrza doszę wata, zmniejsza doszę pitta i kapha.
Spośród sześciu smaków gorzki jest najbardziej wychładzający i najlżejszy, dzięki czemu jest wskazany przede wszystkim dla pitta, najmniej skuteczny jest w przypadku wata, zwłaszcza gdy jednocześnie brakuje równowagi pomiędzy pozostałymi smakami. Dla doszy kapha bardzo wskazane są takie produkty jak zielone warzywa liściaste, które obfitują w gorzki smak, ale zarazem zawierają uspokajający magnez i wapń.
Inne źródła gorzkiego smaku to korzenie mniszka, kurkuma i kozieradka, które są wychładzające i osuszające.
Należy jednak uważać, by gorzkiego smaku nie spożywać w nadmiarze, ponieważ powoduje on nagłe wychłodzenie, które może wywołać poczucie żalu i przygnębienia. Podobnie jak w przypadku kwaśnego smaku niewielka jego ilość wystarczy na długo. Gorzki smak nasili smak innych pokarmów i ułatwi łagodne oczyszczanie ciała.
Cierpki - zaostrza doszę wata, zmniejsza doszę pitta i kapha.
Smak cierpki – jako chłodny, suchy i lekki – ma wychładzającą energię. Jest mniej chłodny niż smak gorzki, ale bardzo suchy i silny, przez co osoby wata powinny go unikać. Wiele rodzajów fasoli i roślin strączkowych oraz takich warzyw jak brokuły czy kalafiory jest cierpkich z natury, a powszechnie wiadomo, ze wywołują one wzdęcia, czyli zaostrzają doszę wata.
Dla doszy pitta korzystny jest chłód cierpkiego smaku, podczas gdy jego suchość i lekkość równoważą kapha. Ponieważ działa ściągająco, spowalnia trawienie. Cierpki smak mają zielone winogrona, niedojrzałe banany, żurawina, granaty, zielona fasola i okra.
Przeczytaj także:
Opracowanie na podstawie:
Ajurwedyjska kuchnia dla wegan. Jak odzyskać równowagę dzięki pożywieniu. Talya Lutzker. Książka ukazała się nakładem wydawnictwa a-ti sp. z o.o., Kraków 2015.