W czasach starożytnych zboża stanowiły podstawę leczniczych kleików ajurwedyjskich. Ryż przygotowywano jako lekki gulasz ze specjalnymi przyprawami. Zboża pełnoziarniste są bardziej odżywcze i mają najwięcej właściwości równoważących.

Ugotowany ryż (zarówno brązowy, jak i basmati) zawiera dużą dawkę węglowodanów złożonych i niewielką ilość białka. Jest bogatym źródłem witaminy B oraz błonnika. Osoby o konstytucji wata i pitta mogą spożywać większą ilość zbóż, podczas gdy kapha powinny jeść ich nieco mniej. Regularne spożywanie ugotowanego i ciepłego ryżu równoważy każdą z dosz, stabilizuje i poprawia metabolizm.

Ryż basmati

Mogą spożywać wszystkie dosze z korzyścią dla organizmu. Jest on lekko chłodzący, słodki, lekki i wodnisty. Łagodzi stan podrażnienia jelit i stany zapalne. Ponieważ jest lżejszy niż wiele innych zbóż, zaleca się go kapha, ale w małych ilościach. Jego chłód, słodycz i wilgotność są cenne dla pitta. Jest łatwostrawny.

Ryż texmati

Jest w Stanach Zjednoczonych dobrym substytutem ryżu basmati. Texmati jest czymś pomiędzy indyjskim basmati i amerykańskim białym, długim ryżem. Można dodać dwa goździki do gotującego się ryżu basmati, co lekko rozgrzeje to nieco chłodne ziarno.

Proces parboilingu

Jest częścią przygotowania ryżu basmati przed wprowadzeniem go na rynek, zmniejsza zawartość witaminy B w porównaniu z ryżem brązowym. Jednak dzięki tej obróbce ryż staje się łatwiejszy do strawienia i zmniejszają się jego właściwości gazopędne.

Ryż brązowy

Oddziałuje inaczej niż ryż basmati; należy on do innego gatunku i jest inaczej przygotowany. Jego łuska pozostaje nienaruszona, przez co jest bardziej rozgrzewający, cięższy i wilgotny, a jego działanie mocniejsze. W smaku jest słodki i cierpki. Dzięki tym cechom wpływa równoważąco na wata, stabilizuje, rozgrzewa i nawilża. Te same cechy zaburzają lekko pitta i kapha.

W porównaniu z ryżem basmati twardość brązowego ryżu może niekiedy podrażniać jelita. Niektórzy terapeuci ajurwedyjscy używają brązowego ryżu w niewielkich ilościach, częściej wybierając basmati. Ryż brązowy zawiera duże ilości błonnika i witaminy B, dzięki czemu leczy zaparcia.

Ryż brązowy jest jednym z najbardziej stabilizujących zbóż, ponadto nie jest tak ciężki jak pszenica. Przygotowany pół na pół z jęczmieniem ryż brązowy może okazać się właściwym ziarnem dla pitta. W ajurwedzie zarówno ryż, jak i jęczmień ceni się za zdolność usuwania zmęczenia.

Dziki ryż

Ma podobne cechy i działanie jak brązowy, niemniej jednak zawiera o 50 procent więcej białka, dlatego jest bardziej rozgrzewający.

Opracowanie na podstawie:

Ajurwedyjska książka kucharska. Jak zdrowo żyć i dobrze się odżywiać. Amadea Morningstar, Urmila Desai. Książka ukazała się w serii a-ajurweda.pl, nakładem wydawnictwa A-ti information services, Kraków 2011.