Rośliny były używane do celów leczniczych od czasów najdawniejszych. Zioła są bezpieczne, jeśli używamy ich w odpowiedni sposób i zgodnie z ich przeznaczeniem. Jednak zioła mogą być nieskuteczne, jeśli nasz tryb życia i dieta są niewłaściwe.

Nikt nie zna twojego ciała lepiej niż ty. Im uważniej będziesz się wsłuchiwać w swój organizm, tym lepiej go poznasz. Nieumiejętność słuchania ciała wcześniej czy później doprowadzi do choroby i do tego, że stracisz nad nim kontrolę. To naturalna reakcja obronna organizmu.

Ajurweda stosuje rozmaite zioła i substancje mineralne, aby przywrócić równowagę w całym organizmie. Z ajurwedyjskiego punktu widzenia objaw choroby ma znaczenie drugorzędne. Objawy nie pojawiłyby się w ciele, gdyby nie doszło do głębszego zaburzenia równowagi, które stworzyło odpowiednie warunki dla zaistnienia symptomów.

Dlatego ajurweda zawsze zajmuje się źródłem choroby. Uważa ona, że źródłem wszystkich chorób jest zaburzenie równowagi w organizmie. Sposób leczenia zależy od wrodzonej konstytucji danego człowieka (doszy – wata, pitta lub kapha) oraz od rodzaju zaburzenia równowagi, które tę konstytucję „skrywa”.

Rośliny nie zaburzają trawienia (jeśli są właściwie stosowane) ani nie wpływają na procesy metaboliczne w sposób inwazyjny. Warto odnotować, że rośliny nie zawierają hormonów. Zawierają jednak fitosteroidy (fito znaczy roślinny) wykorzystywane do produkcji wielu ludzkich hormonów. Często działają w ciele jak hormony. Istnieje co najmniej pięćdziesiąt siedem znanych fitosteroidów. Znajdują się one w pokarmach i ziołach. Ich głównym źródłem są oleje, pełne ziarna, orzechy i nasiona. Warto zauważyć, że ajurweda od bardzo dawna stosuje olej sezamowy do równoważenia doszy wata i odżywiania ciała. Jest on używany głównie do leczenia osłabienia i w kuracjach odmładzających. Soja i jej przetwory to bogate źródło fitoestrogenów.

Natura dała nam rośliny, które nie tylko wspierają metabolizm, ale i regulują go w razie konieczności. Substancje te z łatwością są usuwane z ciała, jeśli nie zużyjemy ich lub okażą się zbędne. Nie powodują niedoborów innych składników w ciele. Zaszkodzą układowi nerwowemu i procesom metabolicznym tylko wówczas, gdy użyjemy ich w niewłaściwy sposób.

Zioła zawierają nie tylko poszczególne substancje chemiczne, ale również składniki odżywcze – liczne witaminy i minerały, czyli to, co wielu z nas obecnie musi uzupełniać w diecie za pomocą suplementów ze względu na to, że nie spożywamy pokarmów i ziół w stanie naturalnym.

Zioła oferują szerokie spektrum składników zarówno aktywnych, jak i nieaktywnych, a obecność minerałów sprawia, że składniki te charakteryzują się większą skutecznością oraz są lepiej wchłaniane i wykorzystywane przez organizm.

W ajurwedzie zastosowanie ziół ma bardzo duże znaczenie. Najczęściej tworzy się  mieszanki roślinne, dzięki którym można osiągnąć pożądane działanie lecznicze. Dzięki zastosowaniu mieszanek ziołowych możliwa jest również jednoczesna poprawa zarówno trawienia, jak i przyswajania, co pozwala skuteczniej leczyć i zwiększyć przyswajanie składników odżywczych przez organizm.

Opracowanie na podstawie:

Ajurweda dla kobiet. Atreya. Książka ukazała się w serii a-ajurweda.pl, nakładem wydawnictwa A-ti information services, Kraków 2010.