Pieczywo pszenne, żytnie, ryż biały, brązowy, basmati, płatki owsiane, płatki jęczmienne, wiele rodzajów kasz, gryka, orkisz, amarantus, kukurydza – zboża to podstawowe pożywienie w diecie wegetariańskiej.

Każde ze zbóż posiada odmienne cechy, które są pomocne w leczeniu.

Z punktu widzenia ajurwedy to, co najbardziej dla ciebie korzystne, zależy od twojej doszy, zapotrzebowania organizmu na składniki odżywcze oraz pory roku.

Do gotowania powinno się używać zbóż pełnoziarnistych, a nie przetworzonych, ponieważ pełnoziarniste są bardziej odżywcze i mają najwięcej właściwości równoważących. Zawierają dużo skrobi, są bogatym źródłem witaminy B, mają również spore ilości minerałów i błonnika. Codzienne spożywanie ugotowanego i ciepłego zboża równoważy każdą z dosz, stabilizuje i poprawia metabolizm.

Spośród wszystkich zbóż osoby typu wata najlepiej syci pszenica, ale jest ciężkostrawna i łatwo uczula. Zwykle dla osób wata wskazane są też odpowiednio ugotowane owies i ryż. Odpowiednie dla osób wata będzie ryż brązowy, ryż basmati oraz gotowane płatki owsiane. Gryka, kukurydza, proso i jęczmień działają wysuszająco i nie są tak dobre dla wata jak inne zboża, ale ponieważ zboża zasadniczo są pożywne i z tego względu wskazane dla wata, osoby te mogą jeść je od czasu do czasu dla urozmaicenia. Od czasu do czasu osoby o doszy wata mogą spożywać kaszę gryczaną czy kaszę jęczmienną. Najlepsza jest jednak kasza jaglana. Kasze należy je gotować w dużej ilości wody z dodatkiem masła, ghee lub oliwy, by były mniej suche.

Płatki ryżowe na wodzie są zalecane dla każdego, kto ma poważne problemy trawienne. Chleb na drożdżach nie powinien być codziennym pokarmem osób o tej konstytucji, ponieważ jest pełen bąbelków powietrza będących skutkiem fermentacji. Chleb bez dodatku drożdży jest lepszy, ale ponieważ każdy rodzaj pieczywa jest nieco suchy – ze względu na to, że jest pieczony – zawsze bardziej wskazane są świeżo gotowane zboża.

Dla osób typu pitta najlepszy jest jęczmień, ponieważ ma właściwości zarówno wychładzające, jak i osuszające oraz pomaga zlikwidować nadmiar kwasów w żołądku. Następny w kolejności jest ryż, a po nim owies i pszenica. Gryka, kukurydza, proso i żyto mają działanie rozgrzewające, toteż zdrowe osoby typu pitta nie powinny ich spożywać. Dlatego zamiast wybierać kaszę gryczaną, lepiej sięgnąć po kaszę jęczmienną lub gotowane płatki owsiane lub jęczmienne. Dla osób pitta lepszym wyborem jest chleb pszenny niż chleb żytni. Chleb na drożdżach nie jest dla nich wskazany ze względu na wysoką kwasowość powstającą podczas fermentacji, mogą one jednak spożywać pieczywo na zakwasie.

Osoby typu kapha potrzebują mniej zbóż niż osoby typu pitta czy wata. Najlepsze są dla nich suche, rozgrzewające zboża, takie jak gryka lub proso, a w dalszej kolejności jęczmień, ryż i kukurydza. Dobrym wyborem dla osób kapha będzie kasza gryczana lub kasza jaglana. Osoby o tej konstytucji powinny jeść zboża prażone lub gotowane na sucho. Chleb mogą jadać wyłącznie w postaci tostów, a w zasadzie w ogóle go unikać. Pszenica jest zbyt ciężkostrawna, wychładzająca i tłusta, by osoby te mogły ją spożywać.

Opracowanie na podstawie:

Prakriti. Odkryj swoją pierwotną naturę. Robert E. Svoboda. Książka ukazała się w serii a-ajurweda.pl, nakładem wydawnictwa A-ti information services, Kraków 2013.