Mówiąc o żywności, ajurweda posługuje się smakiem i potencjałem energetycznym. W ajurwedzie wyróżnia się 6 podstawowych smaków: słodki, kwaśny, słony, ostry, gorzki oraz cierpki. Każdy z nich bezpośrednio oddziałuje nie tylko na ciało, ale także (subtelnie) na umysł i emocje.

Smak słodki – węglowodany złożone występujące w owocach i zbożach, tłuszcze

Smak kwaśny – kwasy organiczne występujące np. w kwaśnych owocach i warzywach

Smak słony – sole

Smak ostry – charakteryzuje niektóre przyprawy i zioła, np. czosnek, chili, imbir, cynamon, kardamon, chrzan, wasabi, gorczyca, musztarda

Smak gorzki – substancje goryczkowe, glikozydy, występujące np. w ziołach, sałatach, neemie, jarmużu, skórce cytrynowej, liściach warzyw, kakao, boćwinie, asafetydzie

Smak cierpki – garbniki, m.in. z granatu, brukselki, hibiskusa, kiełków, amli, czarnej jagody, kurkumy.

Smak w zależności od działania może wywołać dobre samopoczucie lub uczucie ociężałości i rozdrażnienia. Może działać wyciszająco i regenerująco lub pobudzać organizm do aktywności. Może wreszcie ochładzać lub rozgrzewać.

Ajurweda zaleca zbilansowany sposób odżywienia, tzn. taki który wykorzystuje wszystkie smaki. Zebrane w umiarkowanych ilościach i w odpowiednich proporcjach w jednym posiłku ułatwiają pracę narządom trawiennym, wspomagają organizm i zapewniają mu prawidłowe funkcjonowanie.

Spożywanie z nadmiarem jednego smaku może wywołać wiele zaburzeń. Aby do nich nie dopuścić, należy nauczyć się reagować na to, co podpowiada człowiekowi jego wewnętrzny, niezwykle wyczulony zmysł smaku. To on zdradza potrzeby wynikające z nierównowagi doszy. Zasada polega na spożywaniu pokarmu o przeciwnej właściwości do tej, która spowodowała stan nierównowagi w organizmie.

Zjedzony pokarm wpływa na organizm na 3 sposoby:

Rasa (smak) to efekt, który pokarm wywiera na organizm jeszcze przed strawieniem; to działanie kubków smakowych, które reagują na właściwości pożywienia.

Wirja (energia) to efekt, który odczuwa się podczas trawienia. Efekt może być „gorący” (rozgrzewający), zwiększający zdolność organizmu do trawienia i uwalniający energię potrzebną do różnych zadań przemiany materii, lub „zimny” (wychładzający), wymagający dodatkowej energii na jego przemianę.

Kwaśny, słony i ostry są smakami „gorącymi”, słodki, gorzki i cierpki – „zimnymi”.

Wipaka to efekt, który pojawia się po skończonym trawieniu i asymilacji składników odżywczych w tkankach ciała. Smaki słodki i słony produkują zazwyczaj słodką wipakę – satysfakcjonującą, odżywczą dla organizmu. Kwaśna rasa produkuje kwaśną wipakę, zwiększając apetyt na kolejną porcję pokarmu. Smaki gorzki i cierpki redukują doszę pitta, ponieważ ich ostra wipaka jest kompensowana przez wychładzającą energię.

Rośliny strączkowe to wielka rodzina, do której należą różne rodzaje fasoli, soczewicy, ciecierzycy, fasolki mung, dalu – sprawdź w zielonysklep.com

Przeczytaj także:

Co warto wiedzieć o żywności 

Warzywa strączkowe w diecie wegetariańskiej

Opracowanie na podstawie:

Świadome macierzyństwo z ajurwedą. Shivani Sood, Monika Ptak-Korbacz. Książka ukazała się w serii a-ajurweda.pl, nakładem wydawnictwa a-ti sp. z o.o., Kraków 2018.